HIỆP HỘI AN TOÀN THÔNG TIN VIỆT NAM

Vietnam ICT Summit 2017: Việt Nam cần sớm có chiến lược chuyển đổi số quốc gia

Trong thông điệp chung vừa phát ra chiều ngày 6/9, Diễn đàn cấp cao CNTT-TT Việt Nam – Vietnam ICT Summit 2017 thống nhất rằng, trước hết Việt Nam phải sớm có chiến lược chuyển đổi số quốc gia để định hướng phát triển kinh tế – xã hội số.

Thông điệp nêu rõ, cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang ngày càng hiện hữu với những tác động mạnh mẽ, sâu rộng tới mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội trên toàn cầu. Nhiều quốc gia trên thế giới với trình độ phát triển khác nhau đã xây dựng và triển khai chiến lược, qui hoạch, kế hoạch chuyển đổi số để thích ứng và làm chủ CMCN 4.0.

Ở Việt Nam, tháng 9/2016, tại Diễn đàn Cấp cao CNTT-TT Việt Nam lần thứ 6, Thủ tướng Chính phủ lần đầu tiên chính thức phát biểu chỉ đạo và khẳng định quyết tâm của Chính phủ sẽ hành động quyết liệt, kịp thời để vượt qua thách thức, nắm bắt thời cơ phát triển của CMCN 4.0. Tháng 5/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 16 về nâng cao năng lực tiếp cận CMCN 4.0.

Trong bối cảnh đó, Diễn đàn cấp cao CNTT-TT Việt Nam lần thứ 7 với chủ đề “Việt Nam – Chuyển đổi số trong CMCN 4.0” đã tập trung thảo luận về 4 nội dung chính gồm: Nhận thức về Việt Nam trong CMCN 4.0; Thế mạnh kinh tế số Việt Nam – Công nghiệp công nghệ số, Nông nghiệp thông minh, Du lịch thông minh; Thành phố thông minh; Nhân lực số, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến phát biểu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cùng nhiều ý kiến đóng góp của các diễn giả, các chuyên gia và đại biểu, Diễn đàn đã thống nhất đưa ra thông điệp chung với 6 điểm

Cụ thể, Diễn đàn thống nhất nhận thức sâu sắc rằng CMCN 4.0 là thời cơ thực hiện khát vọng phồn vinh của dân tộc, không thể bỏ lỡ. Tương lai của Việt Nam phụ thuộc vào nhận thức, khát vọng và sự dấn thân của lãnh đạo đất nước, mỗi doanh nghiệp và mỗi người dân cho việc hiện thực hóa khát vọng này.

Các đại biểu tham dự tọa đàm tại Diễn đàn

Tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức của CMCN lần thứ 4

“Việt Nam phải có dũng khí và hành động quyết liệt để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức của CMCN 4; phải tạo được môi trường khuyến khích sáng tạo, hệ thống chính sách, pháp luật thông thoáng, thúc đẩy các mô hình sản xuất kinh doanh mới phát triển.

Trước hết Việt Nam phải sớm có chiến lược chuyển đổi số quốc gia để định hướng phát triển kinh tế – xã hội số; trên cơ sở đó xây dựng chiến lược, kế hoạch chuyển đổi số trong từng ngành, từng lĩnh vực, từng cơ quan, từng doanh nghiệp, từng sản phẩm; đảm bảo tiến trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa và tái cơ cấu nền kinh tế, thực hiện ba đột phá chiến lược phải được diễn ra trên cơ sở chuyển đổi số trong mọi ngành, mọi lĩnh vực và ở mọi cấp độ”, thông điệp cho hay.

Cả hệ thống chính trị, các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, các trường đại học, các viện nghiên cứu, các nhà khoa học và cộng đồng xã hội, trong đó sự liên kết giữa cơ quan Nhà nước – doanh nghiệp – trường đại học, viện nghiên cứu giữ vai trò nòng cốt, cùng phối hợp hành động quyết liệt và kịp thời bằng các giải pháp thiết thực, cụ thể để thực hiện hiệu quả Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao năng lực tiếp cận CMCN 4.0.

Bên cạnh đó, Diễn đàn cũng xác định, cần tạo thuận lợi phát triển nền kinh tế số, tập trung ưu tiên các ngành, lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế của Việt Nam, trước hết là công nghiệp công nghệ số, nông nghiệp thông minh và du lịch thông minh, trở thành những điểm sáng nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế số thế giới. Tháo gỡ mọi rào cản, xây dựng hệ sinh thái để thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển khu vực kinh tế tư nhân thực sự là động lực chính của nền kinh tế số.

Đặc biệt, thông điệp chỉ rõ, cần thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới giáo dục đào tạo, chú trọng đào tạo và đào tạo lại kiến thức, kỹ năng mới, nhất là tiếng Anh, toán học, và tư duy hệ thống; đưa các nội dung liên quan đến CMCN 4.0 vào chương trình phổ thông, dạy nghề, đại học; có kế hoạch chủ động về chuyển đổi việc làm và đảm bảo an sinh xã hội đối với các nhóm lao động có nguy cơ mất việc làm cao trong CMCN 4.0, nhất là nhóm lớn tuổi và các nhóm xã hội dễ bị tổn thương khác; khơi dậy và cổ vũ tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí dấn thân khởi nghiệp, sáng tạo của từng người dân, từng gia đình, từng trường học, từng cộng đồng, từng doanh nghiệp; chuẩn bị sẵn sàng thích ứng với những thay đổi căn bản của các mối quan hệ xã hội trong thời đại số.

Đồng thời, cần hình thành hệ thống chính sách, pháp luật khuyến khích phát triển và đảm bảo sự kết nối, chia sẻ cũng như sử dụng hiệu quả hạ tầng số quốc gia, bao gồm: hạ tầng viễn thông, hạ tầng dữ liệu (đặc biệt là dữ liệu mở – Open Data), hạ tầng thông tin và hạ tầng tri thức; xây dựng và thực thi hiệu quả chính sách khuyến khích, ưu đãi thuế cho hoạt động đầu tư phát triển hạ tầng số và đảm bảo an toàn, an ninh mạng.

Cùng với đó, cần khẩn trương xây dựng các thành phố thông minh, tạo dựng hệ sinh thái cho các dịch vụ phục vụ dân sinh phát triển, an toàn cho người dân theo các tiêu chí, tiêu chuẩn về đô thị thông minh, cộng đồng thông minh của thế giới và phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam; trước tiên cần sớm xây dựng trung tâm điều hành kết nối thông tin của thành phố; đảm bảo hạ tầng thông tin là một cấu phần bắt buộc trong hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị; áp dụng mô hình thông tin đô thị (City Imformation Model – CIM) và sử dụng dữ liệu lớn từ IoT để quy hoạch, thiết kế, xây dựng và vận hành đô thị.

Vấn đề an ninh, an toàn thông tin trong CMCN lần thứ 4

Tại phiên khai mạc Diễn đàn sáng 6/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam – Chủ tịch Uỷ ban Quốc gia về Ứng dụng CNTT, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng khai mạc Diễn đàn.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam khẳng định: CMCN lần thứ 4 chúng ta đã đề cập nhiều, giờ là lúc chúng ta phải hành động. Chúng ta phải “dấn thân hơn nữa”, “mạnh dạn hơn nữa” thì mới mong thành công trong cuộc cách mạng này. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra nhiều thách thức trong vấn đề đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong các lĩnh vực, phát huy khởi nghiệp sáng tạo, phát triển các thành phố thông minh, nông nghiệp thông minh, đào tạo nhân lực CNTT, làm thế nào để mọi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng CNTT trong quản trị, điều hành và phát triển…

Tại diễn đàn, Phó Thủ tướng bày tỏ, gần đây, Việt Nam đã đón nhiều thông tin vừa mừng vừa lo. Mừng vì năng lực đổi mới sáng tạo Việt Nam tăng 12 bậc, lần đầu đứng thứ 47 trên thế giới, trong đó có phần đóng góp của giới CNTT. Mừng vì chỉ số về Chính phủ điện tử công bố tháng 7/2016 Việt Nam tăng được 10 bậc (nhưng vẫn đứng thứ 89).

Nhưng cùng đó, thông tin gây lo lắng về vấn đề an toàn thông tin, đó là Việt Nam đứng thứ 3 thế giới về vấn nạn spam, mã độc tấn công mạnh trong các doanh nghiệp, cơ quan… Ngoài ra, cần đặc biệt lưu ý vấn đề an ninh, an toàn mạng. Đây không chỉ là cơ hội kinh doanh của các doanh nghiệp mà còn là trách nhiệm với xã hội. Các cơ quan quản lý nhà nước dần phải có văn bản hoàn thiện về vấn đề này, từ nhân lực, kỹ thuật, cơ chế bảo đảm an toàn mạng.

Phó Thủ tướng kêu gọi cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, các trường đại học, các viện nghiên cứu, các nhà khoa học và cộng đồng xã hội phải kết nối với nhau, chia sẻ với nhau, cùng phối hợp hành động để tạo nên sức mạnh vì CMCN lần thứ tư là chia sẻ, là kết nối.

Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Trương Minh Tuấn đã khẳng định quyết tâm của Bộ trong việc thực hiện chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ TT&TT sẽ xây dựng và đề xuất các chính sách để đảm bảo phát triển hạ tầng số; đảm bảo an toàn hệ thống thông tin quốc gia; xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn trong lĩnh vực CNTT; có cơ chế ưu đãi, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, hỗ trợ khởi nghiệp. Cũng trong dịp này, Bộ TT&TT cũng đề xuất: thông báo công khai các dự án, kế hoạch và nhu cầu ứng dụng CNTT khu vực công nhằm đẩy mạnh ứng dụng CNTT tại khu vực này. Đặc biệt, Bộ kiến nghị Chính phủ và Bộ Giáo dục & Đào tạo đẩy mạnh đổi mới giáo dục nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tận dụng được lợi thế và cơ hội phát triển của CMCN lần thứ 4.

Tại Diễn đàn, Tiến sỹ Võ Trí Thành, Nguyên Phó Viện trưởng Viện quản lý kinh tế TW cũng đã có bài báo cáo chính về sự phát triển mạnh mẽ của CMCN lần thứ 4 trên thế giới, những tác động tới Việt Nam và những giải pháp hiệu quả giúp Việt Nam tiếp cận, tiến nhanh, mạnh mẽ trong cuộc cách mạng này.

Doanh nghiệp  Việt Nam đã sẵn sàng cho CNCN lần thứ 4?

Theo khảo sát của VINASA ( với trên 300 đơn vị liên quan tới cuộc CMCN 4.0), 35,2% số các tổ chức và đơn vị đã chuẩn bị sẵn sàng cho CMCN lần thứ 4. Trong đó, đa số là các doanh nghiệp thuộc khối ngân hàng, một số doanh nghiệp thuộc khối CNTT, và chiếm đông nhất là các doanh nghiệp, cơ quan ứng dụng và một số cơ quản lý CNTT.

Ngoài ra, có 58% các doanh nghiệp đã tìm hiểu về CMCN lần thứ 4 nhưng chưa biết phải chuẩn bị những gì. Chỉ có 6,1% các doanh nghiệp chưa tìm hiểu gì và chưa biết phải chuẩn bị như thế nào trước các cơ hội và thách thức của cuộc CMCN lần thứ 4.

Bên cạnh đó, còn các yếu tố như “nhận thức và quyết tâm hành động của Chính phủ” (70,4%), “Hạ tầng công nghệ thông tin và viễn thông” (59,1%) và
”nguồn nhân lực” (77,7%)  được các đơn vị đánh giá là thế mạnh của Việt Nam trong làn sóng CMCN 4.0, cần khai thác để chiếm lấy ưu thế.

Để hiện thực hoá những lợi thế này, Việt Nam cần tạo nguồn nhân lực, thúc đẩy chuyển đổi số trong nền kinh tế, đồng thời thúc đẩy khởi nghiệp và sáng tạo. Các doanh nghiệp và tổ chức cũng đề xuất một số ngành kinh tế cần chú trọng phát triển để tận dụng những lợi thế, bao gồm các ngành CNTT, Du lịch, Nông nghiệp, Tài chính ngân hàng và Logistic.

Với đầy đủ các thách thức lớn cũng như những cơ hội phát triển không thể bỏ qua, Vietnam ICT Summit 2017 không chỉ đặt ra những vấn đề vĩ mô, mang tính định hướng chiến lược lâu dài mà còn đi sâu vào một số lĩnh vực then chốt cụ thể để cùng các chuyên gia, các nhà hoạch định chính sách thảo luận, chia sẻ quan điểm, hướng thực hiện thông điệp đã  được tuyên bố tại Diễn đàn.